احکام قبله | شرایط لباس نمازگزار

قبله

۱ .خانه کعبه، که در شهر مَکّه و در مسجدالحرام قرار دارد، «قبله» است و نمازگزار باید رو به آن نماز بخواند.
2 .کسی که بیرون شهر مکّه و دور از آن است، اگر طوری بایستد که بگویند رو به قبله نماز می‌خواند، کافی است.[۱]

لباس نمازگزار

یکی از مسائلی که قبل از شروع نماز، توجه به آن لازم است، مسأله پوشش است. اکنون به بیان مقدار پوشش و شرایط آن می‌پردازیم.

مقدار پوشش

1. پسرها و مردان باید برای نماز، عورت را بپوشانند و بهتر است از ناف تا زانو را بپوشانند.
2. لباس نمازگزار باید این شرایط را دارا باشد:
ـ پاک باشد (نجس نباشد).
ـ مباح باشد (غصبی نباشد).
ـ از اجزاء مُردار[۲] نباشد؛ مثلاً از پوست حیوانی که مطابق دستور اسلام کشته نشده است تهیه نشده باشد، حتی کمربند و کلاه.
ـ از حیوان حرام گوشت نباشد؛ مثلاً از پوست پلنگ یا خوک تهیه نشده باشد.
ـ اگر نمازگزار مرد است لباس او طلابافت یا ابرایشم خالص نباشد.
از شرایط بالا، آنچه ممکن است برای هر کس پیش آید شرط اول است چون کمتر کسی است که با لباس غصبی یا با لباسی که از اجزاء مردار تهیه شده، نماز بخواند، بنابراین به توضیح شرط اول می‌پردازیم:
۳ .علاوه بر لباس، بدن نمازگزار نیز باید پاک باشد.[۳]
در این موارد نماز خواندن با بدن یا لباس نجس، باطل است:
ـ عمداً با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، یعنی با این که می‌داند بدن یا لباسش نجس است با همان حال نماز بخواند.[۴]
ـ در یاد گرفتن مسأله کوتاهی کرده و به جهت ندانستن مسأله با بدن یا لباس نجس نماز خوانده است.[۵]
ـ نجس بودن بدن یا لباس را می‌دانسته، ولی هنگام نماز فراموش کرده و با آن نماز خوانده است.[۶]
در این موارد، اگر با بدن یا لباس نجس نماز بخواند صحیح است:
ـ نداند بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز متوجه شود.[۷]
ـ به واسطه زخمی که در بدن اوست، بدن یا لباسش نجس شده و آب‌ کشیدن یا عوض کردن آن هم دشوار است.[۸]
ـ لباس یا بدن نمازگزار به خون نجس شده است، ولی مقدار آلودگی کمتر از دِرْهَم[۹] است.
ـ ناچار باشد که با بدن یا لباس نجس نماز بخواند؛ مثلاً آب برای تطهیر ندارد.
چند مسأله:
1 .اگر لباس‌های کوچک نمازگزار مثل دستکش و جوراب، نجس باشد، و یا دستمال کوچک نجسی در جیب داشته باشد، چنانچه از اجزاء مردار یا حرام‌گوشت نباشد اشکال ندارد.[۱۰]
2 .پوشیدن لباس سفید و پاکیزه‌ترین لباس‌ها و استعمال بوی خوش و دست کردن انگشتری عقیق در نماز، مستحب است.[۱۱]
۳. پوشیدن لباس سیاه و چرک و تنگ و لباسی که نقش صورت دارد و باز بودن تکمه‌های لباس در نماز مکروه است.[۱۲]

خلاصه‌ی درس

۱.خانه‌ی کعبه که در مسجدالحرام و در شهر مکه قرار دارد قبله است و نمازگزار باید رو به آن نماز بخواند.
۲. اگر نمازگزار طوری بایستد که بگویند رو به قبله نماز می‌خواند کافی است.
۳. پسرها و مردها باید در نماز عورت را بپوشانند و بهتر است از ناف تا زانو را بپوشانند.
۴. زنان باید در نماز تمام بدن، به جز صورت و دست‌ها تا مچ تا پاها تا مچ را بپوشانند.
۵. بدن و لباس نمازگزار باید پاک باشد.
۶. لباس نمازگزار باید مباح باشد و از اجزاء مردار و حیوان حرام‌گوشت نباشد.
۷.اگر نمازگزار قبلاً نمی‌دانسته بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز متوجه شود، صحیح است.
۸ .اگر نمازگزار قبلاً می‌دانسته که بدن یا لباسش نجس است، ولی هنگام نماز فراموش کرده، نمازش باطل است.

پرسش

۱. شرایط لباس نمازگزار چیست؟
۲ .اگر پس از نماز متوجه شود که لباسش نجس است، نمازش چه حکمی دارد؟
۳. در چه صورتی نمازگزار با این که می‌داند لباسش نجس است می‌تواند نماز بخواند؟
۴. اگر بین نماز متوجه شود لباسش نجس است تکلیف چیست؟
۵.برای حال ناچاری که می‌توان با بدن یا لباس نجس نماز خواند، سه مثال بیاورید.

پی نوشت ها

[۱].توضیح‌المسائل، م ۷۷۶.
[۲]. به درس ۳ مراجعه شود.
[۳]. توضیح‌المسائل، م ۷۲۷.
[۴]. توضیح‌المسائل، م ۷۹۹.
[۵]. توضیح‌المسائل، م ۸۰۰.
[۶] .توضیح‌المسائل، م ۸۰۳.
[۷]. توضیح‌المسائل، م ۸۰۲.
[۸] .توضیح‌المسائل، م ۸۴۸.
[۹]. یک درهم تقریباً به اندازه‌ی یک بند انگشت است.
[۱۰]. توضیح‌المسائل، م ۸۴۸.
[۱۱]. توضیح‌المسائل، م ۸۴۸.
[۱۲]. توضیح‌المسائل، م ۸۶۵.

دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

حجت الاسلام و المسلمین محمّدحسین فلاح‌زاده